Planken of Visgraat?


Tips
  • Wilt u een eigentijdse vloer dan is een planken vloer de meest aangewezen soort houten vloer.
  • Wilt u een chique, klassieke vloer, dan is een visgraat vloer of andere motief vloer een optie. 
  • Beide soorten vloeren gaan zeker 40 jaar mee.
  • De meest gekozen afwerking tegenwoordig is olie. Olie is onderhoudsvriendelijk en heeft een natuurlijke uitstraling.
 


Planken

Een planken vloer is een relatief lange en brede houten vloer. Een plank is gemiddeld 2 meter lang, en 18 cm breed. Het hout dat gebruikt wordt is heel divers. Een plank kan gemaakt zijn van massief hout of het is een samengesteld plank, ook wel multiplank of duoplank genoemd. Er zijn zeker 20 houtsoorten die in Nederland gebruikt worden om houten vloerplanken van te maken. Eiken en Grenen zijn de meest bekende houtsoorten.Brede eiken massieve vloerdelen
Planken zijn relatief grote houtstroken gezaagd uit bomen. Bij het zagen van planken geldt het uitgangspunt dat er zo weinig mogelijk gezaagd moet worden bij het opdelen van de boom. Met andere woorden, er wordt zo weinig mogelijk arbeid en tijd in de productie van planken gestopt. De planken die geproduceerd worden zijn dan ook relatief goedkoop in vergelijking met houten vloeren waar meer arbeid is in gestoken.
Planken hebben een eenvoudige uitstraling. Planken worden gemaakt van eikenhout, grenenhout, vurenhout en tropischhout.


Historie

Planken worden gebruikt sinds de tijd dat bomen opgedeeld kunnen worden. Houten vloer planken werden tot de grote opkomst van beton na de oorlog van 1940 - 1945, veeal gebruikt om constructievloeren van te maken. Op de begane grond werden in die tijd grenen- en vurenplanken verspijkerd op vloerbalken. Op de eventuele verdiepingen werd dezelfde methode gebruikt. Over de naaldhout constructievloeren werd meestal tapijt gelegd.
Pas in de jaren negentig van de vorige eeuw werden houten planken vloeren steeds regelmatiger gebruikt als leefvloer. Tapijt, linoleum, vinyl etc. werd vervangen door houten planken vloeren. Deze trend heeft zicht doorgezet tot op de dag van vandaag. De meest verkochte houten vloer was een plankenvloer. De meest gebruikte houtsoorten waren eiken grenen en vuren.


Tegenwoordig

Planken zijn leverbaar in vele houtsoorten en vele maatvoeringen. De houten planken kunnen worden gelakt, geolied, geverfd en gebeits om een slijtlaag en kleur aan te brengen. De planken kunnen uiteraard ook onbehandeld gebruikt worden, ook al gebeurt dit zelden. De planken kunnen verouderd worden als dit beter past bij de stijl van het huis. Strakke planken zijn ook leverbaar. Meestal worden dan multiplanken gebruikt.
Een multiplank is gemaakt met rustig hout. Daarnaast trekt het minder en is het dus maatvaster. Dit draag bij aan het strakke karakter van de vloer. De meeste planken worden geleverd in eiken en grenen hout. De multiplanken worden meestal met een eiken toplaag geleverd. De massieve planken worden bijna allemaal van eiken en grenen hout gemaakt. Tropische houtsoorten worden in mindere mate gebruikt.


Visgraat

Vivisgraat eiken Rijksstraatweg Haren, Groningensgraat wordt ook wel een figuurvloer genoemd. Een ander woord dat ook wel eens wordt gebruikt voor figuurvloeren is motiefvloeren. Visgraat is het meest bekende motief. Visgraat wordt gemaakt van houtstroken die meestal 45 cm lang zijn, 7 cm breed en 22 mm (parket) of 6,2 mm (tapis) dik zijn.
Het mag duidelijk zijn dat een visgraat of andere figuurvloer meer arbeid en tijd kost om te produceren dan een planken vloer. Niet alleen de productie is duurder, het monteren van de vloeren ook.


Opbouw verdiepingen grachtenpanden Amsterdam, Utrecht, Delft etc.

Een mooi voorbeeld van de verhouding, in termen van toepassing, tussen planken vloeren en visgraat vloeren of andere figuurvloeren is de opbouw van houten vloeren in de Grachten panden in Amsterdam, Utrecht en andere oudhollandse handelssteden. In de soutterain werden plavuizen gelegd, in de belle etage, mooiste schouw, plafond, de hoofdetage, werd vaak een eiken visgaat motief vloer gelegd, maar ook het Hollandsmotief kwam regelmatig voor. Op de 1e verdieping kwamen eiken recht gelegd te liggen en op de bovenste verdieping werden grenenvloerdelen of vuren vloerdelen geplaatst.
Naarmate de eigenaar van het pand meer geld had te besteden, werden er meer eiken en meer figuurvloeren geplaatst en minder planken en minder grenen- en vurenhout.
 

Historie

Visgraat vloeren worden al heel lang gelegd. Het volume nam echter flink toe na de tweede industriele revolutie. De machines werden steeds krachtiger, sneller en konden steeds meer handelingen in kortere tijd uitvoeren. Door het toenemen van de welvaart in Nederland eind 19e en begin 20e eeuw werd er meer geld uit gegeven aan luxe goederen. Een visgraat vloer is een luxe goed. De vloeren werden vaak op houten constructie planken/platen vernageld. 

In Grachten panden kwam op de hoofdverdieping, de belle etage vaak een figuurvloer te liggen, meestal een eiken visgraat. In de jaren dertig woning kwam er op de beganegrond in de kamer ensuite vaak een figuur vloer te liggen. Er werden in die tijd al meer verschillende figuurvloeren gemaakt. Voor de bouw van de jaren dertig woningen was visgraat bijna het enige motief dat gelegd werd. Vanaf de jaren dertig werden er vele nieuwe motieven gebruikt. De hongaarsepunt was komen overwaaien uit Frankrijk. Het Engelsmotief, het hollandsmotief, vele verschillende soorten blokmotief etc. etc. werden ook gebruikt.
 
Visgraat wordt gemaakt van massieve stroken, tapisstroken en multiplankstroken. Het meest gebruikte hout is eiken hout, in mindere mate worden andere houtsoorten zoals afzelia, beuken, kersen, jatoba, merbau, teak gebruikt.


Tegenwoordig

Visgraat wordt tegenwoordig praktisch alleen geleverd in tapisstroken. Visgraat vloeren gemaakt van massieve parket stroken wordt gebruikt om dergelijke vloeren te vervangen. De tapisvloeren werden al gemaakt voor de tweede wereld oorlog, maar parket vloeren werden tot circa 1970 het meest geleverd.
Tapisvloeren zijn zeer geschikt om figuurvloeren van te maken. Dit heeft te maken met het feit dat tapis geen veer en groef heeft. Tapis wordt gelegd zoals een puzzel wordt gelegd. Parket heeft een veer en groef en dat maakt het leggen van complexe figuren een stuk moeilijker dan wanneer een complex figuur gemaakt wordt met tapisstroken.
Tapis vloeren kunnen strakker gemaakt worden dan massieve houten parketvloeren. Massief hout werkt meer dan tapis en dat is terug te zien.

Tegenwoordig komen massieve parketstroken iets terug. Dit heeft te maken met de trend van tegenwoordig. De trend is tegenwoordig klassiek, landelijk. Houten vloeren mogen klassiek ogen, maar er moet ook op geleefd kunnen worden. Er mag eens een deukje in komen en een krasje mag ook zichtbaar blijven. Daarom wordt er ook steeds minder gelakt en meer geolied. Olie is mat en trekt iets in het hout. Iedere beschadiging zit in het hout. Een beschadiging gemaakt op een gelakte vloer zit vaak alleen in de lak. Het levensechte karakter van een houten vloer komt meer naar voren met een geoliede vloer en een vloer die niet te strak is. Vandaar dat planken ook heel polulair zijn en dat zelfs tapis vloeren verouderd leverbaar zijn en dat massieve parketstrookvloeren weer terug komen in de mode.
 

Nieuws

Planken zijn nog steeds de meest verkochte houten vloeren. Eiken hout is de meest gekozen houtsoort.